Yeni bir çalışmada yapay zeka, beyindeki lezyonların yerini belirlemek için sağlık geçmişlerinden ve nörolojik muayenelerden alınan metinleri işledi. Özellikle generative pre-trained transformer 4 (GPT-4) adı verilen büyük dil modelini inceleyen çalışma, Neurology Clinical Practice dergisinin çevrimiçi sayısında yayımlandı.
İnme uzun süreli sakatlığa ve hatta ölüme neden olabilir. İnmenin beynin neresinde meydana geldiğini bilmek, konuşma ve dil sorunları veya kişinin vücudunun bir kısmını hareket ettirme yeteneği gibi uzun vadeli etkileri tahmin etmeye yardımcı olur. Ayrıca en iyi tedavinin ve kişinin genel prognozunun belirlenmesine de yardımcı olabilir.
İnme nedeniyle beyin dokusunda oluşan hasara lezyon denir. Nörolojik muayene, kişinin sağlık geçmişinin gözden geçirilmesiyle eşleştirildiğinde lezyonların bulunmasına yardımcı olabilir. Muayene, semptom değerlendirmesi ile düşünme ve hafıza testlerini içerir. İnme geçiren kişilerde lezyonları tespit etmek için sıklıkla beyin taraması yapılır. Brooklyn’deki New York Eyalet Üniversitesi (SUNY) Downstate Sağlık Bilimleri Üniversitesi’nden ve Amerikan Nöroloji Akademisi üyesi olan çalışma yazarı Jung-Hyun Lee, “İnme geçiren herkesin beyin taramalarına veya nörologlara erişimi yok, bu nedenle GPT-4’ün bir kişinin sağlık geçmişine ve nörolojik muayeneye dayanarak inme sonrası beyin lezyonlarını doğru bir şekilde tespit edip edemeyeceğini belirlemek istedik” dedi. Çalışmada inme geçirmiş 46 kişinin yayınlanmış vakaları kullanıldı. Araştırmacılar, katılımcıların sağlık geçmişlerinden ve nörolojik muayenelerinden metin topladı. Ham metin GPT-4’e aktarıldı.
Araştırmacılar üç soruyu yanıtlamasını istedi: bir katılımcının bir veya daha fazla lezyonu olup olmadığı; lezyonların beynin hangi tarafında bulunduğu; ve lezyonların beynin hangi bölgesinde bulunduğu. Bu soruları her katılımcı için üç kez tekrarladılar. GPT-4’ten elde edilen sonuçlar daha sonra her bir katılımcının beyin taramalarıyla karşılaştırıldı. GPT-4’ün sağlık geçmişleri ve nörolojik muayenelerdeki metinleri işleyerek birçok katılımcının beynindeki lezyonları tespit ettiğini, beyincik ve omurilikteki lezyonlar haricinde lezyonun beynin hangi tarafında olduğunu ve spesifik beyin bölgesini belirlediğini tespit etti.
GPT-4, insanların çoğunluğu için beynin hangi tarafında lezyon bulunduğunu %74 duyarlılık ve %87 özgüllükle belirleyebilmiştir. Hassasiyet, doğru şekilde pozitif olarak tanımlanan gerçek pozitiflerin yüzdesidir. Özgüllük ise doğru tespit edilen negatiflerin yüzdesidir. Ayrıca beyin bölgesini %85 duyarlılık ve %94 özgüllük ile tanımlamıştır. Üç testin her bir katılımcı için ne sıklıkla aynı sonucu verdiğine bakıldığında, GPT-4 beyin lezyonlarının sayısı açısından katılımcıların %76’sı için tutarlıydı. Beynin hangi tarafında olduğu konusunda katılımcıların %83’ünde ve beyin bölgeleri konusunda katılımcıların %87’sinde tutarlıydı. Ancak GPT-4, her üç soruya üç seferde verdiği yanıtlar birleştirildiğinde katılımcıların %41’i için doğru yanıtlar vermiştir. Lee, “Henüz klinikte kullanıma hazır olmasa da, üretken ön eğitimli dönüştürücüler gibi büyük dil modelleri sadece inme sonrası lezyonların yerini belirlemeye yardımcı olma potansiyeline sahip değil, aynı zamanda farklı dillerde çalışabildikleri için sağlık hizmetleri eşitsizliklerini de azaltabilirler” dedi. “Kullanım potansiyeli, özellikle nörolojik bakıma erişimin sınırlı olduğu birçok ülkede yetersiz hizmet alan bölgelerde sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesine duyulan büyük ihtiyaç nedeniyle cesaret vericidir.”
Çalışmanın bir sınırlaması da GPT-4’ün doğruluğunun sağlanan bilgilerin kalitesine bağlı olmasıdır. Araştırmacılar her katılımcı için ayrıntılı sağlık geçmişi ve nörolojik muayene bilgilerine sahip olsa da, bu tür bilgiler inme geçiren herkes için her zaman mevcut değildir.
Daha fazla bilgi için: Nöroloji Klinik Uygulamaları(2024). Bu yazı Amerikan Nöroloji Akademisi tarafından yazılmıştır.
Zaman geçtikçe yapay zeka biraz biraz daha insan zekasının yerini alacak ama asla tam olarak bir insan gibi davranamayacak.