Matematik Anlama Güçlüğü: Diskalkuli

Matematiğe düşman bir toplum olduğumuzu bilmeyen var mı? Matematiğe düşmanlığın sebepleri birden fazla olmakla birlikte, sanırım bu düşmanlığın temel bir nedeni de diskalkuli olsa gerek. Nedir diskalkuli (Dyscalculia)? Matematikle ilgili olan şeyleri (sayıları, tanımları, aritmetik işlemleri vb.) öğrenme güçlüğüne diskalkuli diyoruz. Bu, matematik sorularını çözmek ve matematiksel ilkeleri uygulamak için bir yetersizlik, daha açık ifadeyle; sayıların anlamını kavramada, matematiğe dair bilgilerin anlaşılıp yeri geldiğinde kullanılmasında ve matematikteki tüm problem türlerini çözme konusunda bir başarısızlık anlamına geliyor. Tabi her matematik öğrenemeyen veya matematikte başarısız olan herkes bu rahatsızlığı yaşıyor demek oldukça zor. Ama matematiğe olan antipatinin bir nedeni olduğu kesin.

Siz de matematiğe antipatiyle yaklaşan biriyseniz, pekala diskalkuli rahatsızlığı taşıyor olabilirsiniz. İyi haber şu ki, bu hastalık genetik değil. Dahası tedavi edilemez de değil.

Diskalkuli erken teşhis edilmekte geç kalınan bir rahatsızlık. Fakat matematiksel sakatlık risk faktörlerini belirlemek için yapılan araştırmalarla tespit edilen belli başlı belirtileri var. Bunlar her yaş grubunda aşağı yukarı aynı belirtiler. Bunları sıralarsak:

• İki basamaklı, üç basamaklı vb. şekildeki sayıları tanıyamama, hangisinin büyük olduğunu tespit edememe; yani sayıların ne anlama geldiğini anlamamak.
• Etkili sayma stratejilerinin eksik oluşu (temel aritmetik işlemlerde zorluk yaşama).
• Sayıların tanınması konusunda zayıf algıya sahip olma.
• Basit tek basamaklı sayıları hafızaya alma ve bu sayılarla çalışma konusunda yetersizlik.
• Matematiksel gelişimde zorluk yaşama.
• Matematiksel sembolleri ve rakamları tanımada ve kullanmakta zorluk yaşama.
• Çok karmaşık problemleri anlama ve kavrama noktasında oldukça zayıf kalma ve matematik bilgisini kullanmakta zorluk çekilmesi.

Teşhis

En başta belirttiğim gibi; sadece kötü matematik performansı bir öğrencinin mutlaka diskalkuli olduğu anlamına gelmez.

Şayet genç veya çocuk kişinin diskalkuli olup olmadığı eğitim psikologlarının yapacağı bir dizi test sonucunda ortaya konabilir. Bundan başka kişi, ileri düzey günlük sorunları çözmek için numaraları ve matematik kavramları kullanmakta ve algılamakta zorluk yaşadığını tecrübe ederse bir uzmandan yardım almalıdır.

Bundan başka...

Matematiği anlama konusunda sıkıntı sadece diskalkuliden ibaret değil maalesef. Matematiğe olan antipatiye dair başka tespitlerimi, kendimce daha önce yazmıştım. O yazdıklarımı tekrar etmek istemiyorum ama... Orada dediğim şeylerden biri: Biz öğrencilerimize matematiği sevdirmek ve onu anlamalarını sağlamak yerine sadece ezber yaptırıyoruz. Ezberlenen şeyler haliyle çabuk unutuluyor. Hal böyle olunca, her eğitim seviyesine geçişte öğrenciler büyük bir zorluk yaşıyorlar. Araya yeni konular da girince matematik iyice anlaşılmaz oluyor ve bu da matematiğe karşı bir antipati oluşmasına neden oluyor.

Çağdaş ve bilimsel bir matematik eğitimi mutlaka şart. Yetkililerin (başta diskalkuli olmak üzere), matematik eğitiminde yaşanan bütün olumsuzlukları tespit edip uygun tedbirler almaları şart. Ailelerin de bu konuda hassas olup bir uzman psikologdan destek almaları zorunlu.

Bu konuyla ilgili güzel bir yazı şurada yer alıyor.

Yorumlar