Lozan Barış Antlaşması

Bundan tam 95 sene önce, 24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Antlaşması, pek çok yönden önem taşımaktadır. Öncelikle, Türkiye’nin bağımsız ve eşit bir devlet olarak uluslararası topluma kabul edilmesi sağlanmıştır. Bu antlaşma ile Misak-ı Milli hedeflerine büyük ölçüde ulaşılmıştır.

Lozan'ın gizli maddeleri yoktur ve bu anlaşma 2023'te sona ermeyecektir. Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi Lozan maddesi için buraya bakınız.

Lozan konferansı sırasında kapitülasyon olarak nitelenen ve ülkenin iç işlerine karışma yetkisi veren ayrıcalıklar uzun süre tartışılmıştır. Sonuçta kapitülasyonların kaldırılması ve Osmanlı borçlarının ödenmesinin makul bir takvime bağlanması kararlaştırılmıştır. Antlaşma, bu açıdan bir ekonomik bağımsızlık belgesi olma özelliğine de sahiptir. Ayrıca Lozan yarım yüzyıldır süren Türk – Yunan çatışmasını sona erdirmiş, ulaşılan barışla iki ülke arasında bir denge oluşturmuştur.

Dünya Savaşı sonunda galip devletlerce dikte ettirilen ve ağır şartlara sahip antlaşmalar İkinci Dünya Savaşı’na zemin hazırlarken, Lozan’da karşılıklı pazarlıkla barışın güvencesini oluşturan bir düzenleme yapılmıştır. Bu nedenle, savaşı bitiren antlaşmalar içinde halen uygulanan sadece Lozan’dır. Günümüzde ve geçen 80 küsur senelik zamanda Türkiye üzerinde oynanan pek çok oyunun sebebi Lozan’ın kalıcı bir antlaşma olarak varlığını sürdürüyor olmasıdır.

Lozan’ın kalıcı bir barış antlaşması olmasını sağlayan ise Mustafa Kemal Atatürk’ün “Yurtta sulh, Cihan’da sulh” ilkesiyle takip ettiği ve şekillendirdiği Türk dış politikasıdır.

Atatürk ve arkadaşlarının sayesinde Lozan'da Hilal, Haç'a boyun eğmemiştir. Anadolu'daki yeni bağımsız Türk Devleti bu antlaşma ile kurulmuştur. Misak-ı Milli ile temellendirilen Türkiye Cumhuriyeti Devleti, bu antlaşma ile hukuken tescillenmiştir. 143 maddelik bu antlaşmanın herhangi bir gizli maddesi/hükmü vs. bulunmamaktadır ve Lozan Barış Antlaşması'nın süresi 24 Temmuz 2023'te dolmayacaktır. Türkiye Cumhuriyeti Devleti var oldukça Lozan Barış Antlaşması da var olacaktır. Antlaşmanın tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.

Yorumlar