yazikusagi.com

Londra Konferansı ve Kapitülasyonlar

Konferans sırasında Lord Kurzon’un kapitülasyonlar sistemini gerçekte bir kölelik olarak belirterek, yerine birleştirilmiş bir sistemin kurulmasını savunması, devletlerin kapitülasyon rejimi yerine yeni bir rejimin kurulmasını istediklerini göstermektedir. Lord Kurzon’un kapitülasyonları kölelik sistemi olarak görmesine rağmen, daha sonraki görüşlerinde, Türkiye’yi yeniden hem de eskisinden daha sıkı kayıtlar altına almaya çabalaması, gerçeği görmesine rağmen, İngiliz çıkarına sadık kaldığına işaret etmektedir.

• Londra Konferansı'nda Yunan Delegesi Venizelos’un çabalarına da değinmek gerekmektedir. Venizelos konferansta, Türkiye’ye Almanya, Bulgaristan ve Romanya gibi Hristiyan devletler için kabul edilen Avrupalı sistemin uygulanmasını istememişti. Ona göre böyle eşitlikli bir sistem kurulursa, Osmanlı’nın gayrimüslimlere vermiş olduğu imtiyazların tümü ortadan kalkmış olacaktı. Oysa Osmanlı Devleti’nin Tanzimat Fermanı’ndan itibaren kapitülasyonlar aleyhinde yaptığı tüm çabalar ise, bu Avrupalı sistemi gerçekleştirmek içindi ve 9 Eylül 1914’teki karar ile de bu başarılmıştı. Ancak Türkiye’nin Avrupa sistemine geçilmesini devletler kendi çıkarları için istememişti.

• Türkiye Hakkında Londra Konferansı'nda devletlerin bakış açısıyla ilgili en önemli gösterge İngiliz Devlet Arşivlerinden elde edilen bir belgeydi. Belgeye göre küçük bir Türkiye devleti kurulması istenirken "Japonya’dan kapitülasyonları kaldırdık, çünkü onlar kuvvetliydi, başka çaremiz yoktu. Türklerin kafası, Japonlarınkinden çok daha az işler. Bu nedenle kapitülasyonlar adli işlere de uzatılabilir." denilmiş ve böylece Batılıların, kapitülasyonların kaldırılmasını hangi şartlar altında kabul edeceği ortaya çıkmıştı.

• Devletlerin Türkiye üzerinde görüşmeleri 18- 26 Nisan 1920 San Remo’da da devam etmişti. Burada, Türkiye’deki adli kapitülasyon rejiminin yerine bir adalet reform tasarısı için, bütün devletlerin katılımıyla oluşacak bir komisyon oluşturulmasına karar verilmişti. Bu komisyon Osmanlı Hükümeti ile anlaşarak ya karma ya da birleştirilmiş bir rejim benimseyecekti.

Böylece Londra ve San Remo konferanslarında, Sevres (Sevr) Antlaşması’nda Türkiye’ye sunulacak antlaşma taslağı belirlenmiş oluyordu.


Sonraki bölüm: Sevr Antlaşması ve Kapitülasyonlar


Yorumlar

Yapacağınız yorumlarda kendi fikirlerinizi belirtiniz. Sağdan soldan kopyala-yapıştır yapmayınız! Kimseye hakaret etmeyiniz! Gizlilik ve yorum kurallarımız için buraya tıklayınız.