Abaküs

İlkokuldan alışık olduğumuz bir araç, abaküs. Başka bir şekilde tarif edersek: Basit toplama, çıkarma, çarpma ve bölme işlemlerini yapmaya yarayan; yatay veya düşey çubukların üzerine, madenden veya topraktan küreler geçirilerek hazırlanan alet.

"Abaküs" sözcüğünün Fenikece "abak" sözcüğünden geldiği sanılmaktadır. Eski Yunanca’ya "abax", Latince’ye de abacus olarak geçmiştir.

İlk abaküs örneklerine Babil’de rastlanmıştır. Bu abaküs, kil levhacıklar üzerinde dört işlemin yapıldığı ilk örnekti. Daha sonraki dönemlerde kemik, cam ya da metal parçalarıyla da abaküslerin hazırlandığı görülmüştür. Tarihçi Herodot, Akdeniz ülkelerinde ve Mısır’da abaküsün kullanıldığını, işlemlerin sağdan sola doğru yapıldığını yazar. Eski Yunanlılar bu işlemi soldan sağa yapmaktaydı. Aynı şekilde Romalılar da soldan sağa işlem yapan topluluklardandır.

Uzakdoğu’da ise Çinliler, Japonlar ve Koreliler abaküsleri bambu ağaçlarından yapmaktaydılar. Çinliler ve Japonlar dört işlemin yanında ağır cebir işlemlerini de abaküsle yapmaktaydılar.

Avrupa’da ise, orta çağda abaküslerin kullanıldığı görülmekte. Çizgi abaküsü denen abaküs aleti 18.yüzyıla kadar Avrupa’da yaygın şekilde kullanılmıştır.

Sıfır sayısının bulunmasıyla abaküsler önemini yitirmiştir.

Sayı yazmada kullanılan abaküste çubuklar düşey konuma getirilir. En sağdaki çubuk birler basamağını, sonrakiler sırasıyla; onlar, yüzler, … basamaklarını temsil eder.

Yorumlar